Podejrzenie zdrady, nielojalność pracownika, zatajanie majątku przez dłużnika – w tych i wielu innych sprawach konieczna bywa pomoc profesjonalisty. Często okazuje się nim prywatny detektyw, zwłaszcza wtedy, gdy inne służby pozostają bezradne lub mają ograniczone pole działania. Przed podpisaniem umowy z biurem detektywistycznym, warto jednak dowiedzieć się, jakie są uprawnienia detektywa oraz jakie ciążą na nim obowiązki. Zapraszamy do lektury.

Licencja detektywa. Jak ją zdobyć i kto może zostać detektywem?

Nim omówimy prawa i obowiązki detektywa, wyjaśnimy kto i w jaki sposób może nim zostać. Tytułem takim może posługiwać się wyłącznie osoba mająca licencję. Uprawnia ona do świadczenia usług detektywistycznych. 

Licencja detektywa przyznawana jest wyłącznie po spełnieniu określonych warunków. Osoby ubiegające się nią muszą:

• mieć ukończone 21 lat oraz polskie obywatelstwo lub innego państwa należącego do UE bądź opcjonalnie posiadać pozwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie Polski;
• mieć co najmniej wykształcenie średnie;
• być w pełni zdolne do czynności prawnych;
• mieć wystawioną rekomendację powiatowego komendanta Policji;
• mieć predyspozycje psychiczne, potwierdzone stosownym orzeczeniem lekarskim.

Ponadto istnieją też przesłanki powodujące, że licencja detektywa nie zostanie przez daną osobę uzyskana. Obejmują one:

• toczące się postępowanie karne lub prawomocny wyrok za popełnione przestępstwo;
• zwolnienie dyscyplinarne na przestrzeni pięciu minionych lat ze służb, takich jak: Policja, Straż Graniczna, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencja Wywiadu prokuratura, a także z sądu czy jakiegokolwiek innego urzędu administracji publicznej.

Samo spełnienie powyższych wymogów nie wystarczy, by zostać detektywem. Konieczne jest jeszcze odbycie kursu. Szkolenie obejmuje kwestie dotyczące ochrony danych osobowych, ochrony informacji niejawnych, regulacji prawnych dotyczących działalności detektywistycznej, a także specyfiki tej branży. Po jego ukończeniu odbywa się egzamin, którego pozytywny wynik skutkuje przyznaniem licencji.

Jakie uprawnienia ma prywatny detektyw?

Co daje certyfikat prywatnego detektywa i do jakich działań upoważnia? Zgodnie z prawem prywatny detektyw może świadczyć usługi detektywistyczne, polegające na pozyskiwaniu, przetwarzaniu i przekazywaniu informacji. Dane te mogą dotyczyć osób, przedmiotów bądź zdarzeń. Warto podkreślić, że przedmiotem śledztwa mogą być zarówno dane osobowe, jak i gospodarcze. Detektyw prowadzi swoje działania na podstawie umowy, jaką zawiera ze swoim klientem.

Jakie są więc uprawnienia detektywa? Może prowadzić obserwację osób w miejscach ogólnodostępnych oraz rejestrować zdarzenia. Ma więc prawo wykonywać zdjęcia lub nagrywać filmy, a następnie dokumentować efekty swojej pracy. 

Zakres spraw, w jakich prywatny detektyw może podejmować działania, obejmuje:

• poszukiwanie zaginionych osób bądź mienia;
• kwestie majątkowe, w tym weryfikowanie zdolności płatniczych i wiarygodności kontrahentów;
• wykrywanie podsłuchów, kamer i lokalizatorów GPS;
• stosunki prawne łączące osoby fizyczne;
• tajemnice firmowe i handlowe;
• czyny nieuczciwej konkurencji;
• bezprawne wykorzystywanie znaków towarowych lub nazw handlowych;
• weryfikację danych przekazanych na temat szkód do zakładów ubezpieczeniowych;
• zbieranie danych dotyczących spraw karnych;
• pozyskiwanie dowodów zdrady.

Obowiązki detektywa

Wiemy już jakie możliwości działania ma prywatny detektyw. A jakie są jego obowiązki? Przede wszystkim musi on postępować zgodnie z przepisami prawa. Podstawowym aktem prawnym, jakiego musi przestrzegać detektyw, jest ustawa z dnia 6 lipca 2001 r. o usługach detektywistycznych. Reguluje ona zakres świadczenia usług detektywistycznych w Polsce, prawa i obowiązki detektywa, a także stanowi, kto może wykonywać ten zawód. 

Praca prywatnego detektywa polega nie tylko na obserwacji osób, lecz także na zbieraniu danych. Dlatego w swojej pracy musi stosować się do zapisów jeszcze kilku aktów prawnych, tj. do: 

• ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia;
• ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych;
• ustawy z dnia 5 lipca 2010 r. o ochronie informacji niejawnych. 

W trakcie realizowania czynności służbowych prywatny detektyw musi mieć przy sobie licencję, potwierdzającą jego uprawnienia. Osoba, której dane działania dotyczą, ma prawo zażądać jej okazania. Podczas świadczenia usług detektyw musi ponadto wykazać szczególną staranność. Powinien też w swoim działaniach uwzględniać zasady etyczne oraz być lojalnym wobec swojego klienta na każdym etapie śledztwa.

Jakie są pozostałe obowiązki detektywa? Jest on zobligowany do zachowania w tajemnicy szczegółów swoich działań. Chodzi tu przede wszystkim o źródła informacji oraz okoliczności prowadzonej sprawy. Należy przy tym podkreślić, że danych tych nie może ujawnić nawet po zakończeniu śledztwa. 

Po wykonaniu zleconej usługi detektyw jest natomiast zobowiązany do sporządzenia dla swojego klienta raportu z przeprowadzonych działań. Powinien się w nim znaleźć dokładny opis wykonanych czynności oraz data ich rozpoczęcia i zakończenia.

Wiedząc, jakie są obowiązki detektywa, a także jakie ma możliwości działania, łatwiej jest podjąć decyzję o skorzystaniu z usług tego typu specjalisty. Przed rozpoczęciem współpracy warto więc dokładnie przemyśleć, jaką pomoc chcielibyśmy uzyskać oraz czy prywatny detektyw będzie nam jej w stanie udzielić, zgodnie z przysługującymi mu uprawnieniami.

Jeśli szukasz licencjonowanego prywatnego detektywa w Warszawie, to zapraszamy do kontaktu. Nasze główne biuro znajduje się w stolicy, ale działamy na terenie całej Polski. Na stronie Kontakt znajdziesz wszystkie nasze biura, natomiast w dziale Lokalizacje – miasta, w których działamy.